WAT IS GROEP MAATSKAPPYE?

Artikel 1 van die Maatskappywet, 2008, (“die Wet”) omskryf ‘n groep maatskappy as twee of meer maatskappye wat verwant of onderling verwant is. ‘n Maatskappy (maatskappy A) is aan ‘n ander maatskappy (maatskappy B) verwant indien:

• een van die maatskappye (maatskappy A of B) die ander maatskappy direk of indirek beheer, of die ander se besigheid beheer; of
• een van die maatskappye (A of B) ‘n filiaal van die ander is.

Artikel 2(2)(a) van die Wet bepaal dat ‘n maatskappy (maatskappy A) ‘n ander maatskappy (maatskappy B) of sy besigheid beheer indien:

• maatskappy B ‘n filiaal van maatskappy A is, of
• maatskappy A, tesame met enige verwante of onderling verwante persoon:
  • regstreeks of onregstreeks ‘n meerderheid van die stemregte wat aan aandele van maatskappy B verbonde is, hetsy na aanleiding van ‘n aandeelhouersooreenkoms of andersins, kan uitoefen of the uitoefening daarvan kan beheer; of
  • die reg het om direkteure van die maatskappy B wat ‘n meerderheid van die stemme by ‘n direksievergadering beheer, aan te stel of te verkies, of sodanige aanstelling of verkiesing te beheer.

Artikel 3(1)(a) van die Wet bepaal dat ‘n maatskappy (maatskappy B) ‘n filiaal van ‘n ander maatskappy (maatskappy A) is, indien maatskappy A, of een of meer ander filiale van maatskappy A, of een of meer genomineerdes van maatskappy A of enige van sy filiale, alleen of in kombinasie:

• ‘n Meerderheid van die algemene stemregte wat aan die uitgereikte aandele van daardie maatskappy verbonde is, regstreeks on onregstreeks kan uitoefen of die uitoefening daarvan kan beheer, hetsy na aanleiding van ‘n aandeelhouersooreeenkoms of andersins; of
• Die reg het om direkteure van maatskappy B wat die meerderheid van die stemme by ‘n direksievergadering beheer, aan te stel of te verkies, of sodanige aanstelling of verkiesing te beheer.

‘n Maatskappy (maatskappy B) is ‘n volfiliaal van ‘n ander maatskappy (maatskappy A) indien al die algemene stemregte wat aan uitgereikte aandele van die maatskappy verbonde is, alleen of in enige kombinasie gehou of beheer word deur maatskappy A, een of meer van sy filiale, of een of meer van die genomineerdes van maatskappy A, een of meer van sy filiale, of een of meer van die genomineerdes van maatskappy A of enige van sy filiale.

‘n Aantal belangrike gevolge spruit uit die bestaan van ‘n groep maatskappy voort. ‘n Handeling van of ten opsigte van een besondere maatskappy kan nie slegs vir homself nie, maar vir die groep waarvan sodanige maatskappy deel vorm, gevolge meebring. Die gevolge ingevolge die Wet sluit in:

1. Verkryging van aandele – Ingevolge artikel 48(2) van die Wet kan ‘n filiaal aandele in sy houermaatskappy verkry, mits daardie aandele nie 10% in totaal van die getal uitgereikte aandele van enige klas aandele van ‘n houermaatskappy te bowe gaan nie

2. Direkteure se gedrag – Artikel 76 van die Wet bepaal dat ‘n direkteur van ‘n maatskappy nie sy of haar posisie as direkteur, of enige inligting verkry terwyl hy of sy in die hoedanigheid van direkteur optree, mag aanwend om hom of haar, of enige iemand anders, buiten die maatskappy of houermaatskappy of ‘n volfiliaal van sodanige maatskappy, te bevoordeel nie. ‘n Direkteur van ‘n maatskappy word verbied om inligting willens en wetens te gebruik ten einde die maatskappy, asook enige filiaal van die maatskappy, te benadeel.

3. Vervreemding van alle bates of van die grootste gedeelte van bates of onderneming Artikel 115 van die Wet bepaal dat ‘n maatskappy nie die geheel of die grootste deel van sy bates of onderneming mag vervreem, of uitvoering mag gee aan ‘n ooreenkoms of reeks ooreenkomste om dit te vervreem nie, tensy sodanige vervreemding deur middel van ‘n spesiale besluit wat geneem is deur diegene wat daarop geregtig is, goedgekeur word tydens ‘n vergadering wat vir daardie doel belê is en waartydens daar voldoende persone wat op stemregte geregtig is en wat ten minste 25% van alle stemregte wat sodanig uitgeoefen mag word ten opsigte van die beoogde vevreemding uitoefen.

4. Finansiële bystand – inter-maatskappylenings en bystand – Artikel 45 is nie alleen op direkteure van toepassing nie, maar ook op intra-groep verlening van bystand by wyse van lenings en waarborge. In die algemeen word ‘n spesiale besluit van aandeelhouers vereis voordat ‘n maatskappy finansiële bystand aan ‘n ander maatskappy in die groep kan verskaf.

Hierdie artikel is ‘n algemene inligtingstuk en moet nie gebruik word of op staatgemaak word as regs- of ander professionele advies nie. Geen aanspreeklikheid kan aanvaar word vir enige foute of weglatings of vir enige verlies of skade voortspruitend uit vertroue geplaas op inligting hierin vervat nie. Behoudens foute en weglatings (BFW).